Nếu quảng cáo là hình thức phải trả phí mới mang lại được giá trị thương hiệu thì Quan hệ công chúng (PR) sẽ là một lĩnh vực “không phải trả phí”, giúp thương hiệu mang lại sự đón nhận và danh tiếng thương hiệu mạnh mẽ. Quan hệ công chúng là gì hay ngành quan hệ công chúng có gì hấp dẫn là những câu hỏi nhiều người mới gia nhập ngành thắc mắc.
Mục lục
1. Quan hệ công chúng là gì?
Quan hệ công chúng (Public Relations/ PR) là một hoạt động giao tiếp mang tính chiến lược giữa một bên là tổ chức/ doanh nghiệp và một bên là nhóm công chúng. Nhóm công chúng ở đây có thể là cộng đồng dân cư, chính phí hay một tổ chức nào khác. Quan hệ công chúng sẽ đảm bảo danh tiếng công ty luôn được “sạch sẽ” và tránh rơi vào tình trạng khủng hoảng truyền thông.
Quan hệ công chúng không phải là một khái niệm dễ định nghĩa. Thực tế là vào năm 2012, Hiệp hội Quan hệ Công chúng Hoa Kỳ (PRSA) đã phải nghiên cứu vài nghìn khái niệm về Quan hệ công chúng được chắt lọc trước khi đưa ra một khái niệm cuối cùng.
Xem thêm: 5 tổ hợp chiêu thị trong Marketing
2. Ví dụ về quan hệ công chúng
Giả sử bạn làm việc cho một công ty thiết kế nội thất nhỏ và doanh nghiệp của bạn vừa giành được giải thưởng: “Công ty thiết kế nội thất tốt nhất Chicago” (Best Interior Design Company in Chicago). Một chuyên gia Quan hệ công chúng có thể soạn thảo một thông cáo báo chí và tiến hành tiếp cận với các phóng viên để viết một câu chuyện về thành tích này nhằm truyền đạt tin tức đến công chúng. Cùng với việc xây dựng danh tiếng cho doanh nghiệp thiết kế nội thất, chuyên gia Quan hệ công chúng cũng đang giúp mọi người nhận được thông tin liên quan về giải thưởng này.
Quan hệ công chúng cũng được áp dụng cho chính phủ. Các chuyên gia Quan hệ công chúng có thể thực hiện các chiến dịch chính trị (vận động hành lang) hoặc giải thích chính sách mới của chính phủ cho công chúng. Trong trường hợp này, bạn có thể thấy cách các chuyên gia PR làm việc để duy trì mối quan hệ lành mạnh và hiệu quả giữa họ (chính phủ) và công chúng, những người có quyền nghe về các chính sách mới.
Một trong những ví dụ điển hình về thành công của Quan hệ công chúng như sau. Vào mùa hè năm 2018, International House of Pancakes (IHOP) thông báo họ sẽ đổi tên thành IHOB. Đối với một chuỗi nhà hàng nổi tiếng với bánh kếp và các mặt hàng ăn sáng khác, việc đổi tên này dường như quá đột ngột và không cần thiết. Ngay lập tức, khách hàng đã lên mạng xã hội để thảo luận về lý do tại sao IHOP lại thực hiện một sự thay đổi đột ngột như vậy và chữ “B” trong IHOB đại diện cho điều gì.
Ngay sau đó, chủ tịch của IHOP tiết lộ rằng việc đổi tên thương hiệu sẽ không diễn ra, đây chỉ là một cách để giúp thương hiệu IHOP quảng bá sản phẩm hamburger của hãng. Chữ “B” là viết tắt của “burger” và toàn bộ thông báo chỉ để thu hút sự chú ý vào thực đơn bữa tối của thương hiệu. Mặc dù IHOP chủ yếu phục vụ bữa sáng, nhưng chuỗi cũng phục vụ cả bữa trưa và bữa tối, và IHOP muốn tạo nhận thức về các món trong thực đơn trưa và tối này.
Mặc dù đây là một ý tưởng tương đối đơn giản, nhưng chiêu trò PR này đã dẫn đến lượng tương tác khổng lồ trên mạng xã hội và tạo ra các cuộc thảo luận trên một số hãng tin tức quốc gia. Nó cũng tạo ra một ấn tượng lâu dài đối với hàng ngàn người, và cuối cùng đã hoàn thành mục tiêu thu hút sự chú ý đến hamburger và các sản phẩm cho bữa trưa và bữa tối.
Quan hệ công chúng có thể mang lại lợi ích rất lớn cho doanh nghiệp nhưng nếu không biết xử lý các khủng hoảng truyền thông, PR sẽ là một sai lầm. Vào mùa xuân năm 2017, United Airlines đã yêu cầu bốn hành khách nhường chỗ của họ cho bốn thành viên phi hành đoàn cần có mặt trên chuyến bay đó.
Khi không có ai tình nguyện, hãng hàng không này đã chọn bốn hành khách ngẫu nhiên để “đuổi” khỏi máy bay. Ba người tự nguyện rời đi, nhưng hành khách David Dao từ chối rời khỏi máy bay. Điều này dẫn đến việc các sĩ quan cảnh sát cưỡng bức và thô bạo kéo anh ta ra khỏi máy bay. Các hành khách khác đã ghi lại Video vụ việc và khi được tải lên mạng xã hội, nó đã lan truyền mạnh mẽ.
Mọi người ngay lập tức bắt đầu chỉ trích United Airlines. Giám đốc điều hành của hãng, Oscar Munoz, đã đưa ra một tuyên bố thậm chí còn vấp phải nhiều phản ứng dữ dội hơn. Thay vì đưa ra lời xin lỗi chân thành, ông ta đổ lỗi cho David Dao và trốn tránh chịu trách nhiệm về hành động của nhân viên.
Lời xin lỗi nửa vời này đã dẫn đến những lời kêu gọi loại bỏ Munoz và khiến cổ phiếu của United Airlines giảm giá trị ngay sau đó. Mặc dù Munoz không có quyền kiểm soát trực tiếp đối với vụ việc, nhưng anh ấy có quyền giải quyết khủng hoảng truyền thông một cách khôn khéo ngay sau đó. Do thiếu kinh nghiệm, anh ấy đã tạo ra một thảm họa PR cho United Airlines.
Xem thêm: Truyền thông đa phương tiện là gì? 7 quy tắc vàng trong Truyền thông đa phương tiện
3. Ngành quan hệ công chúng có gì hấp dẫn?
Có nhiều chuyên gia quan hệ công chúng đạt được sự nghiệp viên mãn, nhưng chặng được để đạt tới thành công ấy cần phải học hỏi, rút ra kinh nghiệm và nỗ lực không ngừng. Mặc dù lĩnh vực này đang phát triển mạnh mẽ, nhưng sự cạnh tranh cho các vị trí PR rất lớn. Ngoài bằng cấp chuyên ngành Quan hệ công chúng, các ngành học khác cũng là khởi đầu vững chắc để gia nhập PR:
- Marketing
- Quản trị thương hiệu (Brand Management)
- Truyền thông (Communications)
- Báo chí (Journalism)
- Truyền thông kỹ thuật số (Digital Media)
- Ngôn ngữ Anh (English)
- Quảng cáo (Advertising)
Mỗi chuyên ngành ít nhiều sẽ dạy cho bạn những kỹ năng liên quan đến vị trí PR. Bởi không bắt buộc phải có bằng cấp để tham gia Quan hệ công chúng, các chuyên gia PR chủ yếu dựa vào các phẩm chất và đặc điểm khác nhau mà họ rèn luyện để gia nhập ngành. Một số kỹ năng cần thiết để của một chuyên gia PR:
- Kỹ năng giao tiếp bằng văn bản và bằng lời nói mạnh mẽ
- Kiến thức về bán hàng, quảng cáo và Marketing
- Sáng tạo, tư duy phản biện
- Có khả năng nghiên cứu
- Kiến thức về công nghệ
- Giải quyết vấn đề phức tạp và chiến lược
- Định hướng giải pháp
Trở thành chuyên gia quan hệ công chúng cho một tổ chức hoặc cơ quan không phải là lựa chọn nghề nghiệp duy nhất trong lĩnh vực PR. Nếu bạn làm việc trong lĩnh vực quan hệ công chúng, bạn có thể sẽ có thể theo đuổi sự nghiệp trong bất kỳ lĩnh vực Marketing nào. Tuy nhiên, có một số vị trí dành riêng cho các chuyên gia PR:
- Nhà báo (Publicist): Làm việc nội bộ cho một cơ quan hoặc tổ chức, các nhà xuất bản tin tức và thực hiện các chiến lược thương hiệu, đồng thời xác định những cách hiệu quả nhất để kết nối với khách hàng. Các nhà báo kiếm được trung bình khoảng 51,000 USD mỗi năm.
- Người sáng tạo nội dung (Content Creator): Người sáng tạo nội dung và copywriters chuyên về viết lách, tạo ra các tài liệu bằng văn bản, chẳng hạn như thông cáo báo chí hoặc bài đăng trên blog. Họ giúp thiết lập một bản sắc thương hiệu rõ ràng thông qua chữ viết. Người sáng tạo nội dung thường kiếm được khoảng 42,000 USD mỗi năm.
- Quản lý truyền thông xã hội (Social Media Manager): Các nhà quản lý truyền thông xã hội chịu trách nhiệm duy trì hình ảnh của thương hiệu trên mạng xã hội. Họ tương tác với công chúng và tạo nội dung hấp dẫn cho các trang truyền thông xã hội của tổ chức hoặc khách hàng. Mức lương trung bình của họ là khoảng 50,000 USD mỗi năm.
- Truyền thông tài chính (Financial Communications): Các chuyên gia truyền thông tài chính xây dựng mối quan hệ giữa các nhà đầu tư và tổ chức hoặc khách hàng của họ, làm việc để cải thiện danh tiếng tài chính cho thương hiệu. Họ thường có thể kiếm được khoảng 77,000 USD mỗi năm ở vị trí cấp trung.
- Người phát ngôn hoặc Đại sứ thương hiệu (Spokesperson or Brand Ambassador): Người phát ngôn là bộ mặt của một tổ chức, thương hiệu hoặc sản phẩm. Họ nói chuyện với công chúng tại các sự kiện báo chí và chịu trách nhiệm trả lời bất kỳ lời chỉ trích nào. Mặc dù nó có thể thay đổi tùy thuộc vào vị trí, nhưng người phát ngôn kiếm được trung bình khoảng 57,000 USD mỗi năm.
Quan hệ công chúng có thể là một ngành khó làm việc. Mặc dù một số người có thể phát triển mạnh trong môi trường này, nhưng Quan hệ công chúng có thể không phù hợp với một số người. Nếu trở thành một chuyên gia quan hệ công chúng có vẻ không phải là lựa chọn nghề nghiệp tốt nhất, nhưng vẫn là lĩnh vực chung khiến bạn quan tâm, thì có một số lựa chọn thay thế:
- Nghệ sĩ đa phương tiện hoặc kỹ thuật số (Multimedia or Digital Artist): Các nghệ sĩ đa phương tiện tạo ra nội dung như infographics, video và hình ảnh cho các phương tiện hình ảnh khác nhau, bao gồm cả truyền hình và trò chơi điện tử. Những kỹ năng này cũng có thể có liên quan khi được sử dụng trong bối cảnh Marketing Các nghệ sĩ đa phương tiện kiếm được trung bình 70,000 USD mỗi năm.
- Biên tập viên (Editor): Biên tập viên sửa đổi và “đánh bóng” tác phẩm của người khác. Biên tập viên là một vị trí linh hoạt và hữu ích trong một số bối cảnh khác nhau, bao gồm cả Marketing và sáng tạo. Các biên tập viên kiếm được khoảng 58,000 USD mỗi năm.
- Quản lý Quảng cáo, Khuyến mãi và Marketing (Advertising, Promotions, and Marketing Manager): Người quản lý quảng cáo, khuyến mãi hoặc Marketing lên kế hoạch cho các chương trình để tạo sự quan tâm đến các sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp. Họ có thể kiếm được hơn 100,000 USD mỗi năm.
Nhiều vị trí trong số này có những điểm tương đồng với Quan hệ công chúng hoặc có liên quan cao đến các lĩnh vực liên quan như Marketing và quảng cáo. Do đó, bạn có rất nhiều con đường sự nghiệp khác nhau để lựa chọn. Và cho dù bạn chọn một công việc quan hệ công chúng hay một vị trí liên quan, công việc của bạn trong lĩnh vực này có thể là vô giá đối với sự phát triển của bạn, cả về mặt chuyên môn và cá nhân.
Brade Mar
